Senses and sensors, oftewel zintuigen en sensoren: dat is het thema van STRP Festival 2017. Wat doet de techniek om ons heen met onze waarneming? Van de filterbubble tot juist het verrijken van de mogelijkheden, op de Biënnale word je geprikkeld om na te denken over wat de high tech mogelijkheden met je doen. Is het erg om meer te kunnen door een implantaat? Hoeveel informatie kun je aan? Wat betekent het om altijd en overal connected te zijn en ook beelden te zien die niet in je directe omgeving zijn? Ik ging naar de opening en naar het schoolprogramma.
Opening STRP 2017
Op vrijdagavond 24 maart was de opening van STRP Biënnale 2017 met korte tours door de expositie in het Klokgebouw op Strijp-S Eindhoven. Eigenlijk alle opstellingen moet je beleven: de ontwerpen zijn de techniek uit ‘senses and sensors’, jouw eigen lijf & brein (en de zenuwbanen daartussenin) de biologische aspecten. Directeur Angelique Spaninks opende dan ook het festival niet voor niets, geblinddoekt op het podium, met de oproep om uit je comfortzonde te gaan, iets te doen wat je niet prettig voelt om zo te ontdekken hoe zeer je blind op je zintuigen vertrouwd.
“We begeven ons op een steenworp afstand van waar de cassetteband is uitgevonden en de basis voor onze huidige technologie is gelegd. Technologie is de drijvende kracht achter deze stad.” Aldus Spaninks over Eindhoven.
Om er maar meteen vol in te gaan: Zo ging ik in de expositie een opslag van het mortuarium om de laatste momenten van het leven van Whitney Houston te ervaren. Pikkedonker, opgesloten, met de geluiden van de badkamer met bloemengeur van de zeep… en vervolgens een huilende stem, het getik van pillen en de geur van alcohol. De opstelling spoot die geur de beperkte ruimte in voor een heftig effect. Je geur is als oudste zintuig het enige signaal wat direct je hersenen ingaat. Je snapt het.
Iets minder heftig: een kamer waarin het licht reageert op je stressniveau. In je hand een sensor die dat meet, en om de sfeer wat op te wekken moet je voor het binnengaan van de ruimte eerst tekenen dat je de organisatie niet aansprakelijk stelt. Hoe meer stress je vertoont, hoe donkerder het wordt. En zonder licht, geen uitgang te vinden. In de ruimte zelf in de verte een lichtgevend staafje wat ritmisch op en neer bewoog. Ik liep er rustig heen. Dat zal het wel zijn. Die zal wel verdwijnen als je hartslag omhoog gaat. Een tikje tegen mijn schouder. Iemand stond naast me. Ik moest lachen. Het stokje bleef wat wiebelen, de persoon liep door en de hoek om. Daar bleef hij staan bij een bordje met een tekst over Trump en de/zijn mediaimpact. Goed. Hier was ik te nuchter voor. Of niet.
Het doornemen van de catalogus of meelopen met een tour is een aanrader. Sommige kunstwerken hebben immers wat uitleg nodig. Zo was er de opstelling Digital Whispers, waarin de rollen eigenlijk omgedraaid waren: nu kreeg de techniek het effect vaan beperkende zintuigen voor zijn kiezen. Ken je dat spelletje nog van vroeger, waarin je in een kring een zin door fluisterde? Aan het einde van de ketting kwam er vaak een hele andere zin uit dan waar mee gestart was. Nu was er een serie microfoons en speakers opgesteld, gekoppeld aan een stemanalyse. Je sprak een (Engelse) zin in een telefoon, die zin werd vervolgens omgezet naar tekst en… weer omgezet in geluid en als het ware ingefluisterd in de microfoon (oor) van het volgende stukje elektronica. Weer een analyse en omzetting naar tekst, en weer naar geluid, en zo verder. Belangrijkste verschil met de menselijke variant: de computer probeert er geen logische zinnen van te maken…
Muziek en STRP: Chagall & Children of the Light
Muziek is dan toch snel de meer toegankelijke kant van het festival, naast de diverse lezingen en andere onderdelen. Bekijk ze op de website van STRP: het duurt nog t/m 2 april 2017. Een van de deelnemende kunstenaars bij het muzikale gedeelte is de artieste Chagall. Zij draagt speciale mi.mu-gloves die de bewegingen van haar handen omzetten tot vocale effecten en geluiden. Dans, zang en daarmee ook haar eigen PA inéén: bekijk en beluister de video.
De tweede act afgelopen vrijdag was de performance van Children of the Light, met op de voorgrond een zangeres en een grote, draaiende, lichtgevende cirkel. Dat object was voorzien van LED strips zowel aan de binnenkant als buitenom. Het lichtspel met wat rook zorgde voor een magisch effect: alsof er een portal ontstond midden tussen het publiek. Voor de liefhebbers van Stargate en andere Sci-fi…. Of niet? Oordeel zelf…
Schoolbezoek aan STRP Biënnale: Tour en workshop Slimme Stad
Naast de expositie en de evenementen zoals de keynote, is ook een schoolprogramma een groot onderdeel van STRP. Overdag komen de schoolklassen uit Eindhoven en daarbuiten naar het Klokgebouw voor een kleine rondleiding en workshops. De klas van Roos (Vanuit basisschool Boschakker) was op vrijdagochtend aan de beurt en ik moest rijden mocht mee van Roos. Meteen kreeg ik alle diva’s uit de klas onder mijn hoede. Op wat bloed na ben ik geslaagd als tijdelijke meester.
Als eerste de Halo van Children of the Light. Tijdens de opening een week eerder voorzien van zangeres, nu met alleen muziek net zo bijzonder. Misschien nog wel meer door de rust eromheen. Ook de kinderen waren het daarmee eens. Ze verwonderden zich over de cirkel, vooral omdat het een grote spiegel leek.
We liepen door naar de andere hal, met de kleinere objecten. Zoals een opstelling met een vloeistof (lees: olie met zwarte verf) met daaronder een speaker. Die reageerde op de omgeving, waardoor in het midden het water als het ware tot leven kwam. Een VR Boom, waar een gelukkige enkeling (beperkte tijd he) het gebeuren mee kon maken. De rest ging door naar een andere opstelling met VR brillen. De eerder genoemde fluisterende computers deden ook nu weer goed. Toch de herkenbaarheid. De grote cirkel met projectie rondom, reagerend op beweging en geluid eronder, was achter misschien wel het meest gewaardeerd: de kinderen zochten (onbewust) de grenzen van de techniek op door plat op de grond te gaan liggen & bij elkaar te gaan staan.
Een korte pauze verder startte de dames met de workshop Slimme Stad. Een korte uitleg over wat dat dan is, met voorbeelden zoals de torens vol tuinen en groenen wanden, elektronica en meer, en de kids mochten op onderwerpen zoals vervoer, duurzaamheid of sport gaan denken over hun ontwerp. Ik zeg denken, maar het was haast een deisgn thinking workshop: ze mochten meteen aan de slag met piepschuim, lijm en stanleymesjes. Eentje tikte net met een puntje van het mesje in haar duim, wat een ware fontein van bloed veroorzaakte. Paniek overal. Het wondje bleek echter al haast dicht na het schoonmaken gelukkig. De paniek en het verdriet was ook snel weg nadat ze een linnen tas van de aanwezige crew kreeg als troost.
De ontwerpen werden tot slot op een tafel gezet bij eerdere producten. Op de tafel vier kleine schakelingen, elk gekoppeld aan drie vlakken op de tafel. De meest bijzondere design belandden daarin en de ontwerper mocht de achtergrond inspreken. Met een druk op een knop was dan voor elke nieuwsgierige bezoeker het verhaal te horen. Mijn diva was verkocht. Ze wil dit weekend nog terug. Ook in de boom. En Saar moest het ook zien.
En zo waren we zaterdag 1 april weer in het Klokgebouw. STRP startte die dag om 13:00 uur, we waren de derde, vierde en vijfde binnen en dat was maar goed ook. De VR Boom (Marshmallow Laser Feast) waren we als eerste, de VR beleving Fight als tweede en bij de Other Self kwamen we op de wachtlijst. Dat was maar goed ook.
De boom was mooi, intens. Van een redelijke impressionistisch interpretatie van een Sequoia boom waar je zelfs de sapstromen aan de binnenzijde kon bekijken, ging dat langzaam over in een heel spectrum van energiebanen. Van vliegen naar de matrix. Dat matrix gevoel kwam later nog meer terug in Fight. Je linkeroog in deze VR opstelling in je linkeroog een ander beeld dan rechts terwijl je in een kubus vol lijnenspel rondkeek. Welke hersenhelft wint? Met om 3 uur de gereserveerde plek in het achterhoofd, liepen we naar de andere ruimte. We mochten meteen naar binnen, tot jaloerse blikken van de rij. Half zes, was men nu aan de beurt als men zich inschreef.
De diva’s hebben weer genoeg indrukken gekregen en gaaf om te zien hoe makkelijk ze met technologie omgaan. Tweede natuur. Het meedoen en beleven is een spel, een uitdaging zonder vrees. Bij de Neurotransmitter 3000, een opstelling waarin de kunstenaar rond werd geslingerd met een tempo bepaald door hartslag en spierspanning, vroegen ze zich af waarom ze daar niet in mochten…
Meer weten? STRP Biënnale 2017.