Verslag: Masterclass David Trubridge

Copy & fotografie als onderdeel van mijn werkzaamheden voor Cube design museum. Dit bericht is ook geplaatst op Impactprogram.eu.

“Ko au te whenua, te whenua ko au.”

Maori’ gezegde.

Met de uitleg van dit spreekwoord startte David Trubridge zijn masterclass bij Cube design museum. De bijzondere band met de natuur, de relatie tussen mens en omgeving, die hierin zit verwoord, die wil hij graag overbrengen op zoveel mogelijk mensen. Vrij vertaald luidt het gezegde in het Nederlands:

Ik ben het land en het land is mij. 

Die connectie tussen ons en de natuur is in veel oude culturen aanwezig. Iets waar we in de Westerse wereld nu pas weer besef van lijken te hebben. Of zouden moeten hebben… Als je echt beseft dat alles wat je doet, ook impact heeft op jezelf, ga je dan niet vanzelf beter handelen? Toch denken we controle te hebben. Dat heeft al zijn oorspring in het boek Genesis: de mens is uitverkoren en beheerder… maar we hebben het verpest. Toch zit die gedachte haast in ons DNA ingebakken en impliciet verwerkt in de Westerse wereld. Dat geldt dus ook voor onze design traditie: ook designers lijken waak te denken controle te hebben.

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor ‘Biophilic Design’: design zoals de natuur ’t zou doen. Daarvoor is begrip van natuurlijke processen nodig. Dat staat in schril contrast met de gedachte van controle en ’t opleggen van orde. Als gedachte hierbij vertelde David over hoe wij een boom in een stadse omgeving plaatsen: simpelweg een uitsparing in de bestrating. Toch blijkt dat niet te werken. Een boom is onderdeel van een systeem, een community. In de natuur is een boom geen individu, waarom dan wel binnen de invulling van onze leefomgeving? 

Die connectie tussen ons en de natuur is in veel oude culturen aanwezig. Iets waar we in de Westerse wereld echter nu pas weer besef van lijken te hebben. Of zouden moeten hebben… Als je echt in je doen en laten meeneemt dat alles wat je doet in je omgeving, ook impact heeft op jezelf, ga je dan niet vanzelf beter handelen?

Toch denken we controle te hebben. Over onszelf, over de omgeving, over de natuur. Dat heeft zijn oorspring in het boek Genesis: de mens is uitverkoren en beheerder… maar we hebben het verpest. Die gedachte zit echter haast in ons DNA ingebakken en is impliciet verwerkt in wat we de Westerse wereld noemen. Dat uitgangspunt geldt dus ook voor onze designtraditie: ook designers lijken vaak te denken in controle te zijn.

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor ‘Biophilic Design’: design zoals de natuur ’t zou doen. Daarvoor is begrip van natuurlijke processen nodig. Het staat in schril contrast met de gedachte van controle en ’t opleggen van orde. Als illustratie hiervan vertelde David over hoe wij een boom in een stadse omgeving plaatsen: simpelweg een uitsparing in de bestrating zou ruimte genoeg zijn. Toch blijkt dat niet te werken. Een boom is onderdeel van een systeem, een community. In de natuur is een boom geen individu, waarom dan wel binnen de invulling van onze leefomgeving? 

Zie ook de andere aanpak binnen de Polynesische cultuur: iets wordt geproduceerd omdat de samenleving ’t nodig heeft. Als collectief. Iets wordt niet gemaakt om te verkopen, niet eerst gemaakt om vervolgens een koper te zoeken. Is hierin echter een middenweg te vinden, tussen onze marktwerking en deze wijze? Ja, zegt David, en dat past hij ook toe bij zijn manier van ontwerpen: ga voor tijdloos en duurzaam. Natuurlijk moet je denken aan de juiste materialen en productieproces. Zorg echter ook dat diegene voor wie je iets maakt ook betrokken raakt bij het product zelf. Als voorbeeld gaf hij aan dat vele van zijn lampen nog door de koper zelf in elkaar gezet moet worden. Hierdoor is de koper onderdeel van het systeem van het design en dus raakt hij echt betrokken. De lamp wordt iets van hemzelf: zo is hij er én zuiniger op én blijer mee. 

Art Design Craft

Die betrokkenheid, dat mocht ook in deze masterclass niet ontbreken: en dus werden de aanwezigen zelf ook aan het werk gezet. David gaf richtlijnen mee voor een goed creatief proces: een drie-eenheid van kunst, ontwerpen en maken. Art, design, craft. Je kunt creativiteit namelijk niet dwingen. Wel kun je zorgen voor de juiste voorwaarden en daar hoort kunst ook bij. Zonder die vrijheid van ontdekken ben je namelijk niet daadwerkelijk creatief bezig maar slechts systematisch bezig. Aan het herordenen van wat al bekend is, in plaats van op zoektocht naar nieuwe en onbekende terreinen. Ook de kunst van het maken zelf moet je beheersen volgens David. Zorg dat je weet wat er technisch mogelijk is, en gebruik dat ook om zelf te ontdekken.

Tijd & rust, nog twee essentiële benodigdheden voor een goed creatief proces. Er moet ruimte zijn. Lucht. Tijd. Geduld, om alles op je in te laten werken. Een veelgehoorde uitspraak is niet voor niets ‘I don’t know where it came from’: ratio is niet creatief en kan vaak creativiteit ook niet verklaren. Ratio moet dus ook geen rol hebben in ’t proces. Denk aan het verschil in manieren om tot een nieuw product te komen. Onderzoek de markt, maak een passend product op basis van een gevonden behoefte, een product zoals zovelen… of: ontdek iets en maak iets nieuws. Soms zonder succes, maar ook soms wel met succes en dan heeft het 100% meer waarde dan wel ‘bedacht’ design dan ook. 

Met die gedachte zette hij iedereen aan het werk. Op tafel wat voorwerpen uit de natuur dichtbij en de opdracht om daar goed naar te kijken, te voelen, en na te denken welke nieuwe toepassingen deze materialen kunnen bieden. Dat leidde tot verrassende prototypes van nieuwe ontwerpen. Een gordijn van varenblad, wat altijd wel iets licht doorlaat. Een koel dak van reflecterend zilverblad. Paraplus met de vorm van klimopblad. Ook David was aangenaam verrast door het resultaat: zelfs in deze korte periode van een middag wist men al goed gebruik te maken van de intrinsieke eigenschappen van de natuur. Hij zette echter ieder nog wel aan het denken bij afronden: hoe ga je dit idee nu geschikt maken voor productie en schaalvergroting? 

Meer over David Trubridge op David Trubridge.com.
Met dank aan Ton Verhoeven van Toverdesign voor de connectie.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.