Het is een poosje geleden dat ik samen met Coach Sander (CT2) samen in actie ben geweest. Dat was tijdens de Geluksroute in Eindhoven, in 2013 alweer, met het project ‘Kop Koffie bij Ons Moeder‘. We hebben toen eigenlijk de dialoogmethodiek op straat aan de man gebracht. Een soort fusie tussen de Dag van de Dialoog en spontane ontmoetingen aan een koffietafel. Aan de keukentafel bij ons moeder dus. Ter plekke koffie zetten op de ouderwetse manier. Slow coffee. Een beetje thuis op het trottoir.
Een jaar later ging ik op uitnodiging van Pia van den Berg naar het Permanent Beta Festival en bedacht dat ik dit concept daarvoor best kon gebruiken. Immers wilde ik me daar ook snel thuis voelen. En dat doe je als introvert met koffie en een gesprek. Tijd nemen voor elkaar. Inhoudelijk aan de slag in plaats van alleen een vluchtige kennismaking. Naast dit concept gaf ik daarom ook een workshop Creatief Schrijven gebaseerd op Verzinnering. Meteen in het diepe. Juist, introvert betekent niet verlegen nee… Mocht je je hierover nog verbazen, kijk dan deze TED talk van Susan Cain of lees haar boek Stilte.
Enfin, met de workshop creatief schrijven kwam ik al snel in gesprek met een aantal anderen. De sessie Kop Koffie bij Ons Moeder kwam er niet eens meer van, maar ik ging naar huis met een aantal nieuwe vrienden in mijn hoofd. In juni 2015 zag ik een aantal van hen weer op Permanent Beta Dag 6 en we gingen verder alsof er slechts een dag gepasseerd was. Dat gebeurt er als je echt open staat voor elkaar en de tijd hebt en neemt voor elkaars verhaal.
Gespreksregels voor de dialoogsessie
Voor de koffiesessie had ik uiteraard wel wat voorbereid, met de gepreksregels van de dialoogmethodiek als uitgangspunt. De dialoog is hierin niet zozeer een gesprek vol wederzijdse vragen en dus onderbrekingen. Het is geen kroegpraat, geen snelle wisseling van onderwerpen.
Dialoog is namelijk een samenvoegsel van de Griekse woorden logos & dia. Logos staat voor rede, voor taal. Dia (en dus niet di) staat niet voor twee, maar voor door. Het is dus een gesprek tussen personen om een onderwerp dieper te doorgronden. Een overleg. Een onderzoek waarbij gedachten naast elkaar gezet worden, feiten gedeeld, interpretaties uitgelegd, mogelijkheden bekeken en kansen gecreëerd. Dat laatste is voor mij een belangrijk element. Door de dialoog inzicht krijgen en een opening en vervolg geven.
De zeven gespreksregels (Van Nederland in Dialoog) zijn:
- Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen.
- Zet daar niet gelijk een verhaal tegenover.
- Behandel elkaar met respect en vriendelijkheid.
- Spreek vanuit jezelf (‘ik vind’ i.p.v. ‘men zegt’).
- Vraag toelichting als er algemeenheden op tafel komen.
- Stel oordelen uit en onderzoek ze.
- Sta stiltes toe als mensen even willen nadenken.
Tijdens een dialoogsessie, wat de Kop Koffie bij Ons Moeder in feite ook is, kun je door de juiste vragen de dialoog wat op gang helpen. Of beter gezegd, thematiseren. Meestal worden voor de vragen vier stappen gevolgd: ontmoeten, ervaringen delen, dromen delen & doen. Voor Permanent Beta Festival had ik de vragen gericht op het maken.
- Ontmoeten: Wat is je favoriete boek, film of kunstobject en waarom?
- Ervaringen delen: Wat is het mooiste wat je zelf hebt gecreëerd?
- Dromen delen: Droom eens wat je zelf nog ooit wil gaan maken, hoe ziet dat eruit?
- Hoe ga je daar iets van waarmaken?
Dialoog in mijn dagelijks leven
De zeven gespreksregels zijn eigenlijk kort en krachtig. En daardoor ook zonder een officiële dialoogsessie in te zetten. Zakelijk en privé. Gun de ander de ruimte om uit te spreken, maar vooral ook stilte.
Ruimte om na te denken: zie de eerdere opmerking over introvert zijn. Naast dat een 40% van je omgeving meer of minder introvert is en die stilte kan waarderen, betekent dit ook dat extravertisme hier flink in het nadeel kan zijn. Gedachten worden direct uitgesproken (extraverte eigenschap) zonder tijd te nemen om tegenargumenten af te wegen (een introverte eigenschap), maar ook onderbreken ze de gedachten van een ander. En worden daarmee al snel sturend – ze zijn immers uitgesproken – zonder dat ze de beste visie hoeven te zijn.
Wees bewust van dat feit, zeker als extravert, maar ook als introvert. Let op je woorden & hou je even in, of laat je vice versa niet van de wijs brengen door een rappe tong, maar neem & eis die ruimte en tijd. Laat ieder (inclusief jezelf) eerst zijn mening bepalen. Schrijf hem desnoods op.
Een ander punt wat ik wil aanhalen is de vierde stap: waarmaken. Dat hoeft niet meteen het hele, grote plan te zijn, maar kan ook een kleine stap zijn. Of zoals op Permanent Beta Dag ook in een presentatie over Dromen Waarmaken naar voren kwam, begin. Je mag er best je eigen draai aan geven. Een voorbeeld. Recent was er een JUMP-sessie, een vorm van intervisie met vergelijkbare gespreksregels als de Dialoog. Ik kreeg daar het advies om wat vaker de dag af te sluiten met een korte yoga sessie.
Dat is dus niets voor mij. Zou je zeggen. Maar dan komt de introvert naar boven en die denkt na over dat advies. Vraagt na waarom yoga. Waarom kreeg ik dat advies? De persoon die het gaf had er zelf baat bij. Hij hoorde mijn verhaal, zonder oordeel, en had er herkenning bij. Yoga gaf hem rust, het was een moment van bezinning, ruimte om de gedachten op een rij te zetten. Voor mij vertaalde zich dat in eens per week even de tijd nemen om de zakelijke week door te nemen. Op te schrijven wat er gebeurd was, en waar ik de volgende week mee verder kon. Het geeft mij nu rust in het weekend, wetende wat er gedaan is, en waar ik maandags fris mee kan starten. Geen klassieke yoga met fysieke handelingen of chakra’s, wel ouderwets pen en papier en de denkwereld.
De reden achter het advies bleek dus voor mij van groot nut. Had ik direct een oordeel gehad – yoga is niets voor mij – en daarmee in feite de derde regel overtreden, dan had ik dit helemaal gemist. Door de ogenschijnlijk simpele vraag waarom kwam er echter de waarde van het advies tevoorschijn. Maar ook de kans om het waar te maken. Dat waarmaken werd dus niet 100% het advies toepassen, maar omzetten in iets wat past in mijn doen en laten. Schrijven, met vulpen, op papier, eens per week. Mijn eigen yoga.
En jij? Wat neem jij mee na deze 1000 woorden gelezen te hebben? Ga je de TED-talk kijken? Iets doen met de dialoogregels? Ruimte geven voor stilte en gedachten?