Groepsdynamiek: ben jij een arend of een eend?

Ben jij een arend of een eend? Kom jij op je werk binnen vliegen, zwevend hoog in de lucht, met scherpe blik en houding, klaar om de wereld weer een poepie te laten ruiken? Of ben jij een eend, samen met de andere eendjes een beetje snaterend over de koffie, zonder enige interesse om die visvijver echt in beroering te brengen?

In bovenstaande YouTube-filmpje gaat het over wat eenden zijn, dat je als leider die eenden moet omturnen, vooral uit elkaar moet krijgen en zich ook als arend te laten gedragen. Maar kan dat echt? Kun je een ander veranderen? Nee. Alleen jezelf kun je echt veranderen. Kies hoe je wilt werken en accepteer dat er eenden blijven, zonder dat jij ook in die visvijver moet blijven. En met die houding zorgen dat je zelf ook een arend wordt en daarmee een voorbeeld stelt.

Ken jezelf

Het begint dus bij jezelf. Als een ander klaagt, iets meer krijgt, of gaat zitten zeuren, dan kun je daarin meegaan. Dat is vaak de makkelijke weg en voor ons mensen als kuddedieren erg snel gekozen. We imiteren voortdurend anderen, om niet buiten de boot te vallen. In onze gesprekken zijn we ons wereldbeeld aan het afstemmen en vergelijken met die van de mensen in onze omgeving.

Bekend probleem in vergaderingen is dan ook dat de ideeën die het eerste en hardste geroepen worden, al snel worden geaccepteerd. Zodra er een iemand aansluit, volgt de rest al snel. Zonder dat er eigenlijk een meerderheid was. Groepsgedrag. Eenden. Kwaak kwaak.

Een manier om dat te doorbreken is goed te weten waar je zelf voor staat. Wat zijn jouw waarden, je principes? Hoe wil jij werken & leven? En reflecteer. Natuurlijk zul je vaak toch meegaan in het gesnater en dat geeft ook niets. Ook dat is onze natuur. Maar denk er eens over na. Is deze dag zo gegaan als ik zou willen? Ben ik een eend geweest? Of heb ik mijn eigen keuzes gemaakt, ben ik mezelf geweest en heb ik gehandeld volgens mijn eigen wereldbeeld?

In dat voorbeeld van die vergadering, heb ik alsnog mijn afwijkende idee in de groep gegooid? Afgedwongen dat we ook alternatieven hebben bekeken? Ben ik zelf meegegaan met de hardste kwakers en de eerste ideeën die ter tafel kwamen? Was ikzelf die eend die het kwaken startte?

Een arend als leider

Ben jij als leider zelf een arend, die alles overziet en de ruimte geeft? Of juist een grote eend die de rest ook als eend in die visvijver bij zich wil houden en controleren? Je zult wat anders moeten bedenken dan simpelweg het snateren verbieden. Je mag niet… doe dit… snater snater… Blijf die arend. Niet gaan controleren op de koffiepraat, maar vertel ze over wat je daarboven allemaal ziet.

Negeer het gekwaak. Hou in die vergadering de hardste kwakers aan de kant en zorg dat alle ideeën ter tafel komen. Blijf op hoogte en bekijk alle voors en tegens. Zorg dat iedereen vooraf als een arend zijn mening kan vormen, voordat het groepsproces zijn vernietigende kracht kan hebben.

Dat kan alleen als iedereen niet alleen zichzelf, maar ook de organisatie kent. Als leider ben jij niet de eend die voorop zwemt en daarmee de richting bepaald, maar de arend die zorgt dat de rest ook zijn vleugels spreid. Je hoeft niet alles te controleren… kwaak kwaak. Zoals Jean-Francois van Boxmeer (CEO Heineken) in MT zegt:

“Een leider moet niet alleen zorgen dat hij volgers krijgt, hij moet vooral zorgen voor nieuwe leiders.”

Noem het de missie, interne branding of gebruik de Golden Circle: als je maar de visie deelt. Laat vooral iedereen zelf hoog zweven en ontdekken hoe de organisatie en omgeving in elkaar zit. Alleen dan kan men als een arend gaan vliegen, zelfstandig de keuzes maken die goed zijn voor hem en de organisatie. Het is niet de organisatie die zorgt voor zijn mensen, maar de mensen die zorgen voor de organisatie.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.