Niet nieuw, wel nieuws: Social media. Wat is eigenlijk de juiste Nederlandse term daarvoor? Nu klinkt het zo gek. Alsof je er sociaal vaardig voor moet zijn, pfff. Maar vooral het woordje media. Dat klinkt als een instantie, een echte organisatie met een gebouw en een directeur die liefst president zou worden van een bananenrepubliek met allemaal jonge modellen om zicht heen. Maar goed, niet nieuw dus
Dat is natuurlijk niet zo. De media zijn slechts een middel, de content maken wij. Wij zijn het sociale ervan. Helemaal hip nu is de term crowdsourcing, terwijl die eigenlijk niet nieuw is. In het pré computertijdperk had je bijvoorbeeld al prijsvragen. Ook daar legde een organisatie eigenlijk iets bij het publiek neer, om daarmee gebruik te maken van de kennis en kunde van het publiek.
Wie dat publiek ook is, en ongeacht de uitkomst. Nouja, ongeacht, het is maar hoever je wilt gaan. Bij die ouderwetse prijsvragen op een pakje levensmiddelen lag de uiteindelijke keuze nog bij het bedrijf. Soms ook niet en mag het publiek zelf ook stemmen om de beste slogan te selecteren, zoals een tijdje terug bij een nieuwe smaak chips. Dat werd opgepikt en misbruikt door GeenStijl. De gingen werven om te stemmen voor de smaak “GeenStijl” en tada, ze stonden bovenaan. Maar dit gaat niet over crowdsourcen.
Is Twitter wel zo nieuw?
Ik zat namelijk te denken dat dat hele social media gebeuren niet zo nieuw is als het eigenlijk lijkt. Het enige wat er gebeurd is waardoor de media (haha) er zo bovenop duiken, is dat het zo groot is geworden. Of beter gezegd, makkelijk en zichtbaar. Daarmee bedoel ik niet dat de journalisten zo lui zijn, maar simpelweg dat door de techniek van de digitale snelweg het echt openbaar is.
Die ingezonden prijsvragen op een ansichtkaart zagen we niet. Die zag alleen de PR-dame van die grote fabriek. Nu zien we die wel, want die staan op een website. En daar mogen we op stemmen. Niet omdat dat beter is, maar omdat het kan. Het trekt kijkers en geeft inspiratie om zelf ook wat in te sturen.
Social media is vooral gemakkelijker te gebruiken dan ooit tevoren.
Zo nieuw is die techniek eigenlijk ook weer niet, maar wel makkelijker. MSN en hotmail zijn bekende namen, maar eigenlijk al al vervangen door Twitter en Gmail. Goed, er zitten kleine verschillen tussen, maar het idee blijft hetzelfde. MSN was (okee, is) wel wat anders dat Twitter. Twitter is misschien beter te zien als het nieuwe IRC.
Eh… IRC? Ja, dat was tekst, op een bepaald kanaal op een server, met een stel bekenden en vaak ook onbekenden en dan tikte je een regel in en dat zag dan iedereen op dat kanaal. Een aantal lezers haakt nu af, een aantal doet het wel een belletje rinkelen. Eigenlijk niet veel anders als Twitter nu. Je stuurt een berichtje de wereld in en andere pikken dat op. Of niet. Er zitten wat verfijningen in, zoals dat je bepaalde mensen kunt volgen, tegenwoordig kun je ook lijstjes met mensen aan maken. Eigenlijk dus een soort kanalen zoals bij IRC, maar dan een kanaal wat je zelf beheert.
Twitter, microblog zoals in pivot & wordpress
Ook wordt Twitter wel microblog genoemd. Ook niet nieuw, jammer he. Iedereen met een weblogje van voor 2007 zal het zeker wel weten. Zowel in pivot als in wordpress had je standaard twee kolommen. Een brede, zoals waar deze tekst staat, en eentje links of rechts daarvan. Daar kon je een microblog van maken, volgens mij heette het ook zo. Korte berichtjes. Of een moblog, waar je foto’s van je mobiel neer zette.
Eigenlijk is er niet veel verschil. Het belangrijkste is dat het nu gemakkelijk is. Binnen twee tellen heb je een Twitter account. Weblogje aanmaken zal niet veel meer tijd kosten. Waren foto’s plaatsen vroeger nog echt een heel gedoe, tegenwoordig is het niet meer dan aanklikken en het staat online. Via mobypicture of Flickr zelfs direct op je Twitter of waar dan ook.
Social media voor een organisatie
Waar ik wel nieuwsgierig naar ben, is hoe dit middel (social media) in te zetten valt binnen een organisatie. Yammer heb ik wel bekeken, maar toch. Volgens mij kun je het niet opleggen. Social media moet je doen, of je doet het niet. Nouja, niet zo uitgebreid. Ik ken maar weinig mensen die helemaal geen hyves of iets dergelijks hebben.
Zoiets als Twitter lijkt dan ook leuk voor een organisatie om in te zetten. Helaas blijft het vaak bij een stroom van eenzijdige communicatie: men knalt er de nieuwsberichten op en klaar. Joehoe, daarvoor pak ik wel de RSS, abonneer me op de nieuwsbrief of bezoek de site. Of niet. Maar ik kan zelf kiezen wie ik volg op Twitter en da’s geen feed van berichten.
Social media moet je doen om te begrijpen
Het blijkt wel dat social media voor bedrijven wel nieuw lijkt. En in het land der blinden is eenoog koning. Een bureautje wat zo Twitter adviseert, maakt al snel de blits. Er is gewoon veel onwetendheid over de kracht van de huidige (!) techniek. Een maandje of drie geleden kwam ik bij een grote organisatie waar men zelfs gewoon letterlijk bang was van de Grote Boze Internets. Je hoeft er niet perse iets mee te doen, maar je moet er ook zeker niet bang van zijn. Een ander voorbeeld is een zelfbenoemde expert die foto’s van een ander, geplaatst met CC-licentie als all rights reserved foto’s op zijn eigen accountjes plaatst. Dat klopt niet, maar zo iemand zit wel met het MT van bedrijven aan tafel.
Ik denk daarom dat je eigenlijk pas goed advies kan geven, als je er zelf stevig inzit. Niet dat je elke netwerksite moet kennen en gevuld hebben met je eigen profiel, maar toch wel redelijk wat ervaring. In elk geval nu, nu het in zo’n stroomversnelling aan mogelijkheden zit. En dat ook moet durven doortrekken naar de bedrijven die je adviseert.
Twitter voor marktgerichte bedrijven: Yammer
Social media is niet voor iedereen, althans, niet iedereen doet er veel mee. Net zoals ik niet kan voetballen en je me dus ook niet in de spits moet zetten. En als een organisatie dus (bijvoorbeeld) moet gaan twitteren, moet dat ook vanuit de mensen zelf komen. Dat kun je niet opleggen, dat moet groeien. Er moeten al een redelijk aantal werknemers zijn die redelijk actief zijn. Begin daarom eerst maar intern. Met Yammer, een soort interne Twitter, blijft het lekker binnen de muren van kantoor.
Wat levert het de baas dan op? Dan zit iedereen een beetje leuk berichtjes naar elkaar te tikken, daar hebben we toch email voor? Ik denk dat zoiets als Yammer anders gezien moet worden. Het kan helpen als middel om echt een marktgericht bedrijf te worden. Natuurlijk zal bij de “start” er even wat veel mee gedaan worden. Mensen willen het uitproberen, gaan even zeggen dat ze naar de WC gaan of een kop koffie pakken. Nou, laat dat even gebeuren. Gaat wel voorbij, net zoals toen bij de komst van de mobiele telefoon. Het aantal mensen met dat ding tijdens werktijd aan hun oor beperkt zich nu vooral aan bij wie het beroepsmatig moet.
Maar gewoon, een paar berichtjes per dag, perfect. Tijdens het wachten op de lift, bij een kopje koffie, of… bij het wegrijden bij een klant, na een goed gesprek. En poef… heel het bedrijf is weer op de hoogte. Niet alleen die collega op dezelfde kamer. En niet zo opdringerig als een email, maar gewoon wanneer iemand toevallig zélf tijd heeft. Zet het desnoods op het intranet, zichtbaar bij het opstarten. Dat middel is ook niet voor niets ooit bedacht en in gebruik genomen, gaat dat ding ook weer wat leven. Toch vaak een lastig iets.
Waarom is sociale media binnen bedrijven nog zo beperkt?
Dat intranet, dat is ook niets anders dan een poging om een soort groepsgedachte, een organisatieperceptie of geheugen te creëren. Of 2.0 gezegd, een community. Toch gek dat sociale media dan niet sneller worden omarmt door de managementlagen. Ja, er zijn zat voorbeelden waar wel, maar juist de MKB is nog beperkt. Zou dat nou echt te maken hebben met mijn gedachte dat je het moet doen om te kunnen delen? Of juist omdat “ze” bang zijn macht uit handen te geven? Sociale media is immers ook delen van kennis, spelen met kennis. Dat het verrekte veel oplevert, dat lijkt te worden vergeten.
Naast een snelle verspreiding van kennis intern, ook het delen van succes en verlies, van verhalen. Juist ook de persoonlijke dingetjes van je collega’s en liefst zelfs je baas. Je bedrijf wordt familie, team, club. Je deelt overal in mee en kan overal aan bijdragen. Waarom wel extern crowdsourcen, benchmarken, concurrentenanalyse en dat principe niet intern toepassen? Waarom een duur bureau inschakelen voor advies terwijl er intern ook nog veel te halen valt? Die man op afdeling X heeft heus wel meer kennis dan alleen zijn functie. En die dame op afdeling Y heeft ook bij andere bedrijven gewerkt en daar vast ook nog wel wat wijze raad over hoe het daar ging.
Ik zie veel mogelijkheden en zie veel kansen. Laat maar komen, zoals gezegd moet zoiets toch groeien!
Met dank aan SMC040 en in het bijzonder Diana Russo afgelopen woensdag tijdens de tweede SMC040.