“Ik stel alleen maar vragen”, met die zin probeert menig complotdenker/aanjager als hij weer wat wil insinueren zonder bewijs. En dat is jammer, want vragen stellen is goed. Oprechte vragen dan, waarbij je oprecht geïnteresseerd bent in het antwoord. Enfin, het zou ook een onderwerp kunnen zijn voor een Ig Nobelprijs, zoals die ook dit jaar is uitgereikt.

Die prijs, of beter gezegd prijzen, worden namelijk uitgereikt aan verrassend onderzoek. Een experiment wat op het eerste gezicht grappig bedoelt of zelfs compleet onzinnig lijkt, maar daarna toch een diepere laag blijkt te hebben en je zo aan het denken zet. De prijswinnaars laten altijd wel zien dat zulk onderzoek wel degelijk wat oplevert.

Door die ludieke, onverwachte vorm eigenlijk zelfs op nog een tweede, onbedoelde manier: het trekt de aandacht van het grote publiek. Het onderzoek wordt er zelfs toegankelijk door en hoppa, zo draagt de maffe insteek bij aan inzicht hoe wetenschap werkt. Die aandacht staat dus nog los van de onderwerpen zelf.

Podcast over de winnaars: Stuff To Blow Your Mind

De categorieën staan ook niet vast en de prijsuitreiking zelf is eveneens anders dan gebruikelijk. Naast een wedstrijd voor papieren vliegtuigjes bestaat de hoofdprijs namelijk uit een astronomisch groot geldbedrag. Alleen weleen hoog bedrag in een niet meer bestaande munt. Wil je meer weten over de Ig Nobel? Luister dan de uitleg in deze Podcast, een van mijn favorieten:

De beste manier om meer van de Ig Nobelprijzen te weten te komen is gewoon het luisteren van een podcast. Ook dit jaar neemt “Stuff To Blow Your Mind” je mee door de prijswinnaars. Hun podcast over de winnaars van 2022 staat nog niet live, maar luister gerust vast 2021 of eerder terug.

Enkele winnaars van de editie 2022

Dit jaar waren er zelfs drie prijzen waar Nederlanders bij zijn betrokken. Zelfs eentje die raakt aan het vakgebied van mijn huidige werkplek bij de Nederlandse Hart Registratie. En deze verbindt met een andere grote liefde: Lowlands. Onderzoekers hebben namelijk bewijs gevonden dat als een koppel op blind date elkaar aantrekkelijk vindt, hun hartslag synchroon gaat lopen.

Dat hebben ze onderzocht op drie festivals waaronder het festival in Biddinghuizen. Tijdens het festival konden bezoekers zich aanmelden voor een blind date. Ze mochten elkaar even bekijken waarbij onder andere de hartslag werd gemeten. Samen met de mate van huidgeleiding (lees: zweet) bleek die hartslag een betere indicator van een goede match dan lichaamstaal.

Een andere opvallende winnaar zit in de hoek van de literatuur. De onderzoekers vroegen zich af waarom juridische documenten zo lastig zijn om te begrijpen. Onzinnig, het is immers ook pittige stof? Toch niet, want wat blijkt: niet de inhoud is het probleem, maar de auteurs zijn gewoon slechte schrijvers. Zouden ze even op schrijfles gaan (Tip: het boekje Piramideschrijven), dan kunnen ook hun eigen cliënten het advies beter begrijpen.

Eerdere winnaars die mij zijn bijgebleven

Elk jaar komt er dus een hele lijst winnaars bij. Enkele onderzoeken die mij zijn bijgebleven en het ook goed doen tijdens de borrel:

• Een onderzoek naar Misofonie: agressie en moordneigingen omdat je iemand hoort smakken, slurpen of anders.
• Onderzoek of fruitvliegjes in je wijn echt zo smerig zijn. Het antwoord is overigens ja, als je pech hebt ruikt het door de feromonen naar afwasmiddel.
• Of speeksel echt een goed schoonmaakmiddel is.
• Voor het gebruik van postzegels bij onderzoek .naar erectiestoornissen.
• Of een kat zowel vaste stof kan zijn als een vloeistof.

En een van mijn all-time-favorites: Thomas Thwaites, alias the Goatman. Hij nam pauze als mens en ging een weekje leven als geit. En beschreef niet alleen die week, maar ook de weg daarnaartoe. Van het bouwen van een skelet om goed op handen en voeten met de kudde mee te kunnen lopen tot het daadwerkelijk eten en verteren van gras.

Enfin, een behoorlijk breed scala aan onderzoeken. Voor ieder wat wils.