Het is crisis! De economie staat stil! Er staan massa’s directeuren op straat met een gouden handdruk die straks hun hypotheek van hun derde huis niet meer kunnen betalen!
Maar waarom is het dan crisis? Omdat we even niet meer geld verdienen, gooien we alles op slot en vertrouwen we zakelijk gezien niets en niemand meer. De banken zijn dankzij de overheid nog in leven blijven, maar vertikken het om geld uit te lenen. Waarom de banken geld hebben gekregen, dat was omdat ze te groot zijn om te laten vallen. Systeembanken noemde Bos dat. Ik vraag me dan af, waarom zijn ze dan zo groot? In zo’n beetje elke branche zit een waakhond om de concurrentie in de gaten te houden en te zorgen dat er geen enkele speler zo groot kan worden. Daar is het dan om te voorkomen dat er een monopoly ontstaat. Maar bij banken, mag dat dus wel.
Met het Fortis & ABN Amro drama nog vers in het geheugen, ging de Postbank helemaal op in ING. En die laatste schijnt, van horen zeggen, en via het roddelcircuit, ook niet helemaal goed te draaien. Maar tegen niemand zeggen hoor, voor je het weet is er een crisis bovenop de crisis.
Goed, misschien niet helemaal te vergelijken. Wat overeind blijft, is dat overal marktwerking moet zijn volgens onze overheid. En toch laten we de banken niet vallen. Tja, welke reden hebben ze dan om zich aan te passen? Bijzonder is ook dat alles komt door de “crisis”. En dat in een wereld die draait om het kunnen calculeren van risico’s. De start is zelfs gegeven door omgevallen verzekeraars. Dat klinkt niet alleen gek, dat is het ook.
Waarom zou de top of subtop zich dan nog verantwoordelijk voelen? Heel het beloningssysteem blijkt hebzucht in de hand te werken. Er werden enorme risico’s genomen met andermans geld. Bij succes stonden enorme bonussen in het vooruitzicht, bij geen succes, tja, iets minder grote bonussen. Iemand vertelde me dat men op Wallstreet er eigenlijk vanuit ging zoveel te verdienen, dat ze voor de 40 jaar met pensioen konden gaan. Ze rekenden niet eens met salarissen, maar in bonussen. De tijd dat men er vanuit gaat dat geld een echt goede motivatie op zichzelf is, is allang voorbij.
Controle was er niet of nauwelijks. Maar waarom laten we de banken dan niet vallen? Goed, dan staan er mensen op straat. Dat is vervelend voor die mensen. Maar is het ook echt slecht voor “ons”, de samenleving? Ik ben geen econoom, maar waarom zouden er niet wat meer kleine banken kunnen ontstaan, waarmee we uit deze malaise krabbelen en tegelijkertijd van die bonusstructuur verlost zijn. Waarom met bonussen ook geen malussen voor de top van zo’n bank, desnoods met terugwerkende kracht?
Ja ho, wordt er gezegd, anders gaan ze wel ergens anders werken!
Erg beangstigend. Het “Good Old Boys” netwerk draait gewoon door en aan de beloningsstructuur, waarmee alles is begonnen, blijft intact. Als voorbeeld de nieuwe man Patrick Flynn van de ING. Hij krijgt bij de start van zijn baantje meteen een bak aandelen. Want hij laat bij zijn oude werkgever nu veel liggen, dus dat is niet meer dan een schadeloosstelling, aldus onze eigen Jan Hein Donner.
Even een citaat: “Dan moet je soms iemand ergens wegkopen”, aldus Donner. ”En dan moet je soms een som betalen waarvan je zegt: dat is van de dwaze, omdat een normaal mens dat niet verdient. Maar ING moet voorkomen dat klanten hun vertrouwen in het bedrijf verliezen en hun geld van de rekening halen. In zo’n geval zou het financiële concern kunnen instorten” (Nu.nl)
Mijn idee van een betrouwbaar iemand is nu niet echt iemand die je voor wat geld kunt wegkopen, zeker niet als hij daarnaast nog steeds een vorstelijk salaris krijgt. Dat roept niet echt het beeld op dat men breekt met de oude ellende. En als toefje op de taart de instelling van de rest van de top van de ING. Die winden zich ook op over de beloning voor de nieuwe topman. Maar dan alleen omdat 1200 man wel gevraagd is de bonussen in te leveren. 300 miljoen in totaal. Moet ik nog even in de herinnering halen hoe slecht de boel draait, de staat een behoorlijke geldinjectie heeft gedaan en heel Nederland de broekriem moet inhalen? En dan is de enige – en de gehele schuld in de schoenen schuiven van de crisis – gedachte van het topmanagement is: “Wij geen bonus, hij geen bonus.” Zie onder andere Trouw.
We hebben nog een lange weg te gaan. Van die geldwolven zijn we nog lang niet af en ik vraag me af wanneer Wouter Bos nu echt eens tanden durft te laten zien. Ik ben bang van: nooit.